Laatste nieuwe maatregelen in Belgisch arbeidsrecht 2023 en 2024
In deze nieuwsbrief brengen we u op de hoogte van verschillende recente en toekomstige veranderingen in de Belgische arbeidswetgeving.
Nieuwe regels opleiding - update
Individueel opleidingsrecht - Sinds de arbeidsdeal in 2022 is er een individueel opleidingsrecht ingevoerd in België. Het aantal individuele opleidingsdagen per voltijdse werknemer bedraagt minstens 5 dagen per jaar vanaf 2024 voor bedrijven vanaf 20 werknemers. Een lager aantal kan vastgesteld worden door een cao op sectorniveau, maar het minimum is 2 opleidingsdagen per jaar. Bedrijven die 10 tot minder dan 20 werknemers hebben, moeten minstens 1 individuele opleidingsdag per jaar per voltijdse werknemer toekennen. Voor bedrijven met minder dan 10 werknemers, geldt er geen individueel opleidingsrecht. Sectoren kunnen wel voorzien in minder opleidingsdagen of een groeipad, dus bekijk steeds goed de regels op niveau van uw sector.
Jaarlijks opleidingsplan - Ondernemingen met minstens 20 werknemers moeten jaarlijks voor 31 maart een opleidingsplan opstellen. Dit plan geeft aan werknemers een overzicht van de opleidingen die de werkgever aanbiedt, en bevat de doelgroepen waarvoor de verschillende opleidingen bestemd zijn. In dit plan worden zowel de informele als de formele opleidingen opgesomd. Werkgevers kunnen hun eigen model gebruiken, maar sommige sectoren bieden ook een template van een model aan. Wij kunnen u vanzelfsprekend ook een model bezorgen. U vindt meer informatie in onze nieuwsbrief over opleiding.
Federal Learning Account - NIEUW - Om werknemers te helpen bij het beheer van hun individuele en sectorale opleidingsrechten, heeft de federale overheid de Federal Learning Account ontwikkeld, die uiterlijk op 1 april 2024 in werking treedt.
De Federal Learning Account is een digitale toepassing die werknemers een overzicht geeft van het totaal aantal opleidingsrechten, het opleidingskrediet, de gevolgde opleidingsdagen, de gevolgde opleidingen, etc. via www.mycareer.be (deze website is nog onder constructie).
De werkgever heeft de verplichting om de gegevens bij te werken en te registreren in de Federal Learning Account, wat administratieve verplichtingen met zich meebrengt. Zo zal de werkgever de werknemers moeten informeren over het bestaan van deze Federal Learning Account, de opleidingen moeten steeds geregistreerd worden en algemene gegevens moeten gecontroleerd worden.
Wij houden u zeker verder op de hoogte over de details en toekomstige werking van de Federal Learning Account in een volgende nieuwsbrief.
Ontslagname door de werknemer: altijd opzeg van maximum 13 weken
Bij ontslagname door de werknemer bedroeg de opzeggingstermijn op basis van de nieuwe Wet Eenheidsstatuut sinds 1 januari 2014 in principe maximaal 13 weken. Op dat principe bestonden er nog een paar uitzonderingen. Door een overgangsregeling waren er nog bepaalde verschillen tussen de opzeggingstermijnen van werknemers die voor en na 2014 in dienst waren getreden. Bovendien moesten de zogenaamde "hogere" en "hoogste" bedienden in sommige gevallen een opzeggingstermijn respecteren van meer dan 13 weken wanneer ze zelf ontslag namen.
De wetgever heeft de verschillen tussen de opzeggingstermijnen van werknemers nu weggewerkt: voor werknemers die hun arbeidsovereenkomst opzeggen vanaf 28 oktober 2023, bedraagt de opzeggingstermijn maximaal 13 weken.
Opgelet, de regels over opzeggingstermijnen bij ontslag door de werkgever veranderen niet. Voor werknemers die vóór 2014 aan de slag zijn bij een werkgever, wordt de opzeggingstermijn nog steeds berekend in twee delen.
Vertrouwenspersoon verplicht vanaf 50 werknemers
De vertrouwenspersoon is een belangrijk aanspreekpunt voor werknemers bij problemen die te maken hebben met psychosociale risico’s op het werk, waaronder pesten, ongewenst seksueel gedrag, agressie, stress, conflicten, etc.
Het aanstellen van een vertrouwenspersoon in een onderneming was voorheen niet verplicht, tenzij op verzoek van alle leden die de werknemers vertegenwoordigen in het comité voor preventie en bescherming op het werk.
Sinds 1 december 2023 is het aanstellen van een vertrouwenspersoon verplicht voor bedrijven vanaf 50 werknemers. Het aantal werknemers wordt bepaald op basis van het aantal kalenderdagen waarop elke werknemer in het personeelsregister is ingeschreven (=N) de afgelopen 4 trimesters, te delen door 365.
Voor bedrijven met minder dan 50 werknemers, blijft dit enkel verplicht indien er een verzoek is van de syndicale delegatie of, als er geen is, van de werknemers.
De vertrouwenspersoon moet deel uitmaken van het personeel behalve in een aantal specifieke gevallen waarbij de onderneming minder dan 50 werknemers heeft (en waar de aanstelling dus niet verplicht is).
Vergeet niet dat elke nieuw aangeduide vertrouwenspersoon minstens vijf dagen opleiding moet volgen binnen de twee jaar na zijn aanstelling.
Toekenning koopkrachtpremie tot en met 31 maart 2024
Ondernemingen die tijdens de crisis goede resultaten hebben behaald, kunnen een eenmalige koopkrachtpremie onder de vorm van consumptiecheques toekennen.
Oorspronkelijk was voorzien dat deze koopkrachtpremie moest worden uitgereikt ten laatste op 31 december 2023 om te kunnen genieten van de sociale zekerheidsrechtelijke en fiscale vrijstelling.
Sommige sectoren hebben reeds beslist om een koopkrachtpremie toe te kennen, maar algemeen is de koopkrachtpremie geen populaire maatregel onder bedrijven. Om de toekenning ervan te stimuleren en bedrijven meer tijd te geven, werd er beslist dat de koopkrachtpremie kan worden toegekend tot 31 maart 2024.
Opgelet, de beslissing tot toekenning moet wél uiterlijk op 31 december 2023 worden genomen en moet opgenomen zijn in een collectieve of individuele overeenkomst afgesloten uiterlijk op 31 december 2023.
Uitbreiding flexijobs
Het systeem van flexi-jobs werd in 2015 ingevoerd om onder bepaalde strikte voorwaarden de mogelijkheid te geven aan werknemers die minstens 4/5de werken of gepensioneerden om op een fiscaalvriendelijke wijze bij te klussen. De flexi-jobs waren beperkt tot een aantal specifieke sectoren (PC 302, 201, 312, 314, 118.03 (specifieke NACE-code), 330 (specifieke NACE-code), 223, 303.03, 119, 202, 202.01 en PC 311).
Deze sectoren worden vanaf 2024 uitgebreid als volgt: PC 112, PC 118.03, PC 118.07, PC 118.08, PC 118.09, PC 118.10, PC 118.11, PC 118.12, PC 118.14, PC 118.21, PC 118.22, PC 132, PC 140.01, PC 140.05, PC 144, PC 145, PC 200 (! beperkt tot NACE-code 85.531 - hoofdactiviteit autorijscholen), PC 320, PC 323. Ook de evenementsector en sectoren die badmeesters in dienst hebben, zullen onder welbepaalde voorwaarden gebruik kunnen maken het systeem van flexi-jobs.
De voorwaarden voor de flexi-job worden ook strenger. Het flexi-loon zal vanaf volgend jaar gelijkgeschakeld worden met het barema loon in de desbetreffende sectoren (uitgezonderd horeca). Bovendien zal de bijzondere werkgeversbijdrage op het flexi-loon en het flexi-vakantiegeld verhogen van 25 % naar 28 %.
Niet-gepensioneerde flexi-jobbers mogen niet meer dan 12.000 EUR per jaar verdienen: het gedeelte van het flexi-loon boven dit jaarbedrag wordt belast zoals normaal loon.
Er worden ook enkele antimisbruikbepalingen ingevoerd. Zo zal het niet meer mogelijk zijn om min. 4/5de aan de slag te gaan bij een onderneming en daarnaast als flexi-job werknemer aan de slag te gaan bij een gelieerde onderneming. Personen die overschakelen van een voltijdse naar een 4/5de tewerkstelling, zullen voortaan pas na 6 maanden een flexi-job mogen uitoefenen (3de kwartaal na overstap).
Nieuwe verhoging vergoeding bureaukosten vanaf december 2023
Werknemers die structureel en regelmatig thuiswerken kunnen een forfaitaire kostenvergoeding ontvangen van hun werkgever. Het maximumbedrag van deze kostenvergoeding werd op 1 december 2023 verhoogd van 148,73 EUR per maand naar 151,70 EUR per maand. Dit bedrag is een maximumbedrag en is vrijgesteld van sociale zekerheidsbijdragen en belastingen.
We willen u eraan herinneren dat er voor thuiswerkers een schriftelijke overeenkomst dient opgesteld te worden, in principe ten laatste op het moment dat de werknemer begint met het thuiswerk.
Het is ook mogelijk om andere kostenvergoedingen voor thuiswerk toe te kennen. Meer informatie hierover vindt u in onze vorige nieuwsbrief over thuiswerk.
